Co warto wiedzieć, w przypadku gdy spłacamy kredyt mieszkaniowy?

Istotne zmiany w ramach wsparcia dla kredytobiorców

Kredyty hipoteczne stanowią znaczącą część zadłużenia gospodarstw domowych w Polsce, z wartością osiągającą 507,3 mld zł w 2023 roku, co stanowi niemal 70% (69,8%) całkowitego zadłużenia w tej kategorii. W tym artykule przyjrzymy się programom rządowym, które wspierają dłużników kredytów mieszkaniowych oraz istotnym zmianom, które w nich zachodzą.

Wakacje kredytowe w 2024 roku

W tym roku Rząd Polski zdecydował się kontynuować fundowanie wakacji kredytowych oraz innych rodzajów pomocy dla kredytobiorców. Ponadto zliberalizowano warunki udzielenia form wsparcia w spłacie kredytu mieszkaniowego. Wakacje kredytowe pozwalają na zawieszenie spłaty rat kredytu na mieszkanie, przy czym w tym roku możliwość ta będzie możliwa od marca 2024, a następnie przez jeden miesiąc, w każdym kolejnym kwartale tego roku. 

Należy pamiętać, że aby skorzystać z tej pomocy, kredyt mieszkaniowy musi być zaciągnięty przed 1 lipca 2022 roku oraz być udzielony w złotówkach. Na udzielenie wakacji wpływa wartość zaciągniętego kredytu- nie może przekraczać 2 mln złotych, istotnym kryterium pieniężnym jest również wskaźnik raty do dochodu (RdD), który na ten rok określono na poziomie przekraczającym 35% dochodu. Można go obliczyć w następujący sposób: zsumuj dochody całego gospodarstwa domowego (wszystkich domowników) w każdym z 3 ostatnich miesięcy (osobno dla każdego miesiąca). Dla 3 ostatnich miesięcy podziel wysokość Twojej raty kredytu przez łączny dochód (np. 3000 zł/6500 zł) i oblicz średnią arytmetyczną z 3 uzyskanych wyników (np. 30% + 40% + 40%/3). Jeśli otrzymany wynik jest wyższy niż 35%, masz prawo skorzystać z wakacji kredytowych 2024.

Zmiany w Funduszu Wsparcia Kredytobiorców

Fundusz Wsparcia Kredytobiorców działa na zasadzie spłaty raty zobowiązania w imieniu dłużnika przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK). Wsparcie jest zwrotne, ale nieoprocentowane i częściowo podlegające umorzeniu. Aby skorzystać z tej pomocy oferowanej przez Rząd wystarczy spełnić jeden warunek.

Wskaźnik RdD ustalony na rok 2024 dla osób spłacających zobowiązania wynikające z zaciągnięcia kredytu mieszkaniowego wynosić musi co najmniej 40% (wcześniej było to 50%). Oznacza to, że pożyczka na spłatę zadłużenia będzie w zasięgu rąk osób, których koszta związane z obsługą miesięcznej raty stanowią średnio 40% dochodów. Zwiększy to dostępność pomocy dla osób w trudnej sytuacji finansowej. Dodatkowo podniesiono maksymalną kwotę wsparcia o 500 zł (do 2500 zł), a także wydłużenie okresu wsparcia z 36 do 40 miesięcy i zwiększenie liczby rat zwrotu wsparcia ze 144 do 200, co w praktyce daje nam możliwość umorzenia większej części pozostałej kwoty do zwrotu.

Obniżenie zdolności kredytowej?

Zaproponowane zmiany spotkały się z falą krytyki ze strony Związku Banków Polskich, uwarunkowaną obawami o zdolności kredytowe Polaków. Ich wyliczenia sugerowałyby, że obniżyłoby to przeciętnie zdolność kredytową osoby zainteresowanej nawet o 30%. Mimo, że zmiany mają na celu dostosowanie systemu wsparcia kredytobiorców do obecnej sytuacji ekonomicznej, uwzględniając wzrost kosztów życia oraz stóp procentowych, może okazać się, że rykoszetem zmniejszono ewentualną grupę docelową która mogłaby skorzystać z Funduszy. Niemniej jednak warto przeliczyć, czy spełniamy warunki ustalone przez Rząd i jeżeli tak- zwrócić się po pomoc w spłacie kredytu mieszkaniowego.