Na ilu metrach mieszka Polak?
Poziom zatłoczenia polskich mieszkań zmniejsza się już od pewnego czasu. Czy pozytywne zmiany są znaczące? Ile wynosi przeciętny metraż nieruchomości kupowanych przez Polaków?
W 2015 r. eksperci portalu RynekPierwotny.pl sprawdzili sytuację mieszkaniową Polaków, która wówczas nie prezentowała się najlepiej w kontekście zatłoczenia domów i lokali. Ówczesna analiza wskazywała między innymi, że dwa lata wcześniej (w 2013 r.) Polska pod względem udziału osób posiadających przeludnione lokum zajęła dopiero 26 miejsce wśród 28 porównywanych krajów Europy. Niepokoił również spadek wskaźnika przeludnienia wolniejszy niż w przypadku czterech innych krajów „nowej Unii”. Warto sprawdzić, czy niedawny okres boomu mieszkaniowego oraz dobrej koniunktury gospodarczej (lata 2015 – 2019) przyczynił się do poprawy analizowanej kwestii.
Mieszkaniowy tłok jest większy w czterech krajach UE
Od 2005 r. sytuację mieszkaniową Polaków bada Eurostat. Wspomniana instytucja regularnie sprawdza, jaki odsetek całej populacji naszego kraju stanowią osoby zasiedlające zbyt ciasne mieszkania. W kontekście danych Eurostatu, warto wspomnieć o założeniach, które zwykle są pomijane przez dziennikarzy. Mianowicie, Europejski Urząd Statystyczny przyjmuje, że mieszkanie nie jest zatłoczone (przeludnione) jeśli spełniło wszystkie poniższe warunki:
- samodzielny pokój dla gospodarstwa domowego
- jeden pokój dla każdej pary w gospodarstwie domowym
- jeden pokój dla każdej samotnej osoby w wieku powyżej 18 lat
- jeden pokój dla dwojga dzieci tej samej płci w wieku 12 lat – 17 lat
- jeden pokój dla dziecka w wieku 12 lat – 17 lat
- jeden pokój dla dwojga dzieci w wieku poniżej 12 lat
Po sprawdzeniu danych Eurostatu z 2019 r. okazuje się, że 37,6% Polaków ma przeludnione lokum. Ten wynik daje Polsce 24 miejsce w grupie 28 porównywanych krajów Starego Kontynentu. W poniższej tabeli przedstawiono informacje z niemal trzydziestu analizowanych państw. Wśród porównywanych krajów, średni odsetek mieszkańców posiadających zbyt ciasne lokum wynosi 17,7%. Najlepszy wynik z 2019 r. odnotowano na Cyprze. Tylko 2,2% mieszkańców tego wyspiarskiego państwa ma lokum, które jest zatłoczone (tzn. nie spełnia kryteriów przyjętych przez Eurostat). Pod względem komfortu mieszkaniowego, bardzo pozytywnie wyróżnia się też Irlandia (3,2%) oraz Malta (3,7%) i Holandia (4,8%). Wśród krajów, które uzyskały najgorsze wyniki, prócz Polski znajdziemy też Słowację (34,1%), Chorwację (38,5%), Bułgarię (41,1%), Łotwę (42,2%) oraz Rumunię (45,8%).
Sytuacja bardziej poprawiła się w Czechach i na Węgrzech
Dane Eurostatu wskazują również, że w latach 2005 – 2019 odsetek Polaków posiadających zbyt ciasne mieszkanie spadł o 16,5 punktu procentowego (z 54,1% do 37,6%). Bez wątpienia, jest to spora zmiana. Trzeba jednak pamiętać, że w tym samym czasie kilka państw osiągnęło znacznie lepsze wyniki. Do tej grupy można zaliczyć:
- Estonię (spadek udziału osób posiadających zatłoczone lokum o 32,2 punktu procentowego – p.p.)
- Słowenię (analogiczny spadek o 30,4 p.p.)
- Litwę (analogiczny spadek o 29,9 p.p.)
- Węgry (analogiczny spadek o 29,6 p.p.)
- Czechy (analogiczny spadek o 18,2 p.p.)
- Łotwę (analogiczny spadek o 18,1 p.p.)
Jeżeli chodzi o inne kraje członkowskie „nowej Unii”, to gorszy wynik niż w Polsce odnotowano tylko na Słowacji (-12,5 p.p.). Warto podkreślić, że z uwagi na brak danych, wykonane porównanie nie uwzględnia Rumunii, Chorwacji oraz Bułgarii.
Mieszkańcy wsi nie narzekają na przeludnienie domów
Interesujące dane na temat sytuacji mieszkaniowej Polaków można też znaleźć w opracowaniach GUS-u. Wspomniana instytucja podaje np. informacje o przeciętnej wielkości mieszkań. Warto pamiętać, że do tej zbiorczej kategorii Główny Urząd Statystyczny zalicza również domy. Takie budynki mocno zawyżają ogólnokrajową średnią, która pod koniec 2017 r. wynosiła 74,0 mkw. Wpływ budownictwa jednorodzinnego sprawia, że przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na wsi (93,5 mkw.) jest znacznie wyższa od wyniku z miasta (64,6 mkw.). Warto odnotować, że w latach 2013 – 2017 średnia powierzchnia mieszkania na wsi wzrosła o kolejne 1,7 mkw. Analogiczna zmiana dotycząca miast wynosiła zaledwie 0,5 mkw.
Ciekawe są również informacje o przeciętnej powierzchni użytkowej, która przypada na mieszkańców poszczególnych województw. Wspominana wartość w 2017 r. wynosiła od 24,6 mkw. (warmińsko-mazurskie) do 30,3 mkw. (mazowieckie) przy ogólnokrajowej średniej na poziomie 27,8 mkw. Metraż do dyspozycji przeciętnego domownika nie zależy tylko od dochodów ludności i poziomu rozwoju gospodarczego regionu. Lokalny stopień urbanizacji ma równie duży wpływ na wartości podawane przez GUS.
Andrzej Prajsnar
RynekPierwotny.pl
